Met het Move-it-lab on the road

Mobiele waterzuiveringsunit analyseert bedrijfsafvalwater

Het HOGENT-onderzoekscentrum Health & Water Technology beschikt vanaf nu over een uniek mobiel laboratorium. Met het Move-it-lab kunnen de onderzoekers de baan op en watermetingen 'in het veld' doen. Het mobiele lab zal vooral ingezet worden voor dienstverlening bij bedrijven en landbouwers die een eigen decentrale waterzuivering beheren of moeten bouwen. Het Move-it-lab is het eerste in zijn soort, en meteen een extra troef in het HOGENT-streven naar maatschappelijke impact en een duurzame toekomst.

Nood aan efficiëntie

Om aan de opgelegde lozingsnormen te voldoen, zijn veel bedrijven verplicht hun afvalwater te zuiveren alvorens dit geloosd kan worden. Bedrijven zien deze zuivering veelal als een noodzakelijk kwaad en investeren in een basissysteem waarbij net de norm gehaald wordt, maar niet in een optimalisatie van het zuiveringsproces.

Eerder onderzoek toonde aan dat forse energiebesparingen mogelijk zijn bij het gebruik van een conventioneel actief slibsysteem door bepaalde beluchtingsparameters te veranderen. En dit mét behoud van de effluentkwaliteit. "Om deze parameterinstellingen te optimaliseren, zijn experimenten nodig die niet alleen op laboschaal, maar ook op pilootschaal uitgevoerd dienen te worden. Tot vandaag gebeurden deze experimenten in het milieutechnologisch labo van HOGENT. Met talrijke verplaatsingen tussen het bedrijf en het HOGENT-labo, voor het aflezen van de metingen en het ophalen van grote volumes water- en slibstalen, tot gevolg", zegt Christine Van der heyden, die samen met haar collega's Bjorge Decostere, Sofie Van Holle en Niels De Troyer het Move-it-lab ontwierp en uitwerkte.

"Bovendien start elke dienstverlening met het in kaart brengen en monitoren van de samenstelling van het afvalwater. Zo werkten we eerder samen met een kippenslachterij in de Kempen. Wekelijks werden waterstalen naar Gent gebracht voor analyse, wat voor behoorlijk wat gereden kilometers zorgde."

Optimalisatie van waterzuivering

Een mobiele waterzuiveringsunit met laboruimte beperkt het aantal verplaatsingen en vergroot aanzienlijk het aantal bedrijven dat geholpen kan worden. "Dit zorgt voor een verveelvoudiging van de rechtstreekse energiebesparende impact. Omdat het onmogelijk is om dagelijks vers bedrijfsafvalwater naar het labo te brengen, gebeuren continue testen op de labopilootzuivering op artificieel aangemaakt afvalwater. Dat benadert wel de realiteit, maar geeft het niet perfect weer. Bovendien worden grote volumes water verbruikt. Dankzij ons rijdend lab zullen de extra gegenereerde data bijdragen aan meer inzicht in de optimalisatie van waterzuiveringen en in het energiebesparingspotentieel."

Complex dossier

Het Move-it-lab is gerealiseerd met financiële ondersteuning van VLAIO. "Door de omvang van het begrote bedrag en de vele technische specificaties die erbij komen kijken, is de ontwikkeling van de unit uitbesteed. De voorbereiding van dit complexe dossier vroeg veel tijd en er waren heel wat praktische afwegingen."

"Zo is het mobiele lab gebouwd op een onderstel met een dubbele as en is het relatief beperkt in afmetingen waardoor het snel en eenvoudig getransporteerd kan worden met bestelwagens van HOGENT. Er is geen uitzonderlijk vervoer voor nodig, wat de inzetkost serieus doet dalen. Dat was een zeer bewuste keuze, maar dit impliceert wel dat er enkele beperkingen en grenzen in acht genomen moeten worden, zoals de maximale toegestane massa, de gebruikte materialen en de laboratoriumopstellingen."

Analyse ter plaatse

Het Move-it-lab wordt gebruikt om procesparameters van de waterzuivering te bepalen of te verbeteren en om fysisch-chemische en microscopische analyses uit te voeren. "Een van de grote voordelen van het Move-it-lab is dat er geen transport meer nodig is van waterstalen. Daardoor treedt er geen verlies van staalkwaliteit op. Analyses ter plaatse maken het mogelijk sneller acties te ondernemen om eventuele problemen op te sporen en op te lossen. Door te werken met het echte afvalwater zijn procesoptimalisaties veel preciezer en meer representatief voor de bedrijfsspecifieke waterzuiveringsinstallatie."

"We beschikken over energiemeters die het energieverbruik van de bedrijfswaterzuivering in kaart kunnen brengen. Dat resulteert in concrete energiebesparende voorstellen. De opstelling kan bovendien ook voor andere toepassingen gebruikt worden, afhankelijk van de noden van het werkveld. Denk maar aan het kweken van biomassa, al dan niet gelinkt aan waterzuivering."

Monitoren op afstand

"Als we in het laboratorium proeven en metingen van een bepaalde waterzuiveringsinstallatie uitvoeren, moeten we vaak het bedrijfsafvalwater in het labo namaken zodat we over voldoende volume beschikken. Dat is noodzakelijk om tot betrouwbare resultaten te komen. In het rijdende lab hebben we een reactor waarin we een voldoende grote hoeveelheid van het échte bedrijfsafvalwater kunnen verzamelen en testen. Dit stelt ons in staat meer gefundeerde oplossingen te bieden voor een specifiek bedrijf."

"Via een communicatiemodule kan het zuiveringsproces vanop afstand opgevolgd worden en in geval van problemen kunnen de verschillende actoren van de reactor bediend worden. We hoeven dus niet voortdurend aanwezig te zijn in het lab. Met het Move-it-lab kunnen we op locatie tests laten uitvoeren en dit op afstand monitoren, of andere procesregelingen toepassen en analyses opstarten."

Kick-off op Wereldwaterdag
Het Move-it-lab wordt voorgesteld op de Wereldwaterdag op 22 maart 2024, tijdens een kick-off event op de HOGENT-campus Schoonmeersen van 15.30 tot 17.30 uur. Meerdere sprekers delen hun expertise in afvalwaterzuivering. Een netwerkreceptie en een rondleiding in de mobiele installatie sluiten de namiddag af. HOGENT nodigt bedrijven, onderzoekscentra en kennisinstellingen uit om samen te werken aan de toekomst van waterzuivering.

Inschrijven kan tot uiterlijk 7 maart via deze link.
Voor meer infomartie over het Move-it-lab kan je terecht bij christine.vanderheyden@hogent.be